Ήταν τολμηρό, άγρια έξυπνο και πολύ περίεργο, έβλεπε μια ακτίνα φωτός και φανταζόταν πως την οδηγούσε. Κοίταξε στον ουρανό και οραματίστηκε ότι ο χωροχρόνος ήταν κυρτός. Ο Albert Einstein επανέλεξε τις εσωτερικές λειτουργίες της φύσης, την ίδια την ουσία του φωτός, του χρόνου, της ενέργειας και της βαρύτητας. Οι ιδέες του άλλαξαν θεμελιωδώς τον τρόπο που βλέπουμε το σύμπαν – και τον έκαναν τον πιο διάσημο επιστήμονα του 20ού αιώνα.
Γνωρίζουμε τον Αϊνστάιν ως οραματιστή φυσικό, αλλά ήταν επίσης ένας παθιασμένος ανθρωπιστής και αντιπολεμικός ακτιβιστής. Γεννημένος στη Γερμανία με Εβραίικη καταγωγή, ο Αϊνστάιν θεωρήθηκε πραγματικά ως πολίτης του κόσμου. Το καθεστώς των διασημοτήτων της εποχής του επέτρεψε να μιλήσει για παγκόσμια ζητήματα, από τον ειρηνισμό, τον ρατσισμό μέχρι και τον αντισημιτισμό στον πυρηνικό αφοπλισμό. “Η ζωή μου είναι ένα απλό πράγμα που δεν θα ενδιέφερε κανένα”, υποστήριζε κάποτε. Αλλά στην πραγματικότητα, τα γράμματα, τα σημειωματάρια και τα χειρόγραφα του λένε μια δραματικά διαφορετική ιστορία.
Ο Αϊνστάιν είδε το σύμπαν ως πάζλ και τον ευχαριστούσε να προσπαθεί να λύσει τα μυστήρια του. Το μόνο που χρειαζόταν για τη μελέτη του κόσμου ήταν το πιο πολύτιμο επιστημονικό εργαλείο του – η νόηση του.
Το 1905, σχεδόν μια δεκαετία μετά από το πρώτο «πείραμα σκέψης», ο Αϊνστάιν απάντησε σε ερωτήσεις για την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Η θεωρία, η οποία αποτελεί επανάσταση στην κατανόηση του χρόνου και του χώρου, βασίζεται στην εκπληκτική αναγνώριση του Αϊνστάιν ότι το φως ταξιδεύει πάντα με σταθερή ταχύτητα, ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορα κι αν μετακινείτε όταν το μετράτε. Οι εξερευνήσεις του Αϊνστάιν στις θεμελιώδεις ιδιότητες του φωτός έθεσαν επίσης τις βάσεις για το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα του, τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Η ανάπτυξη της γενικής σχετικότητας ξεκίνησε με την αρχή της ισοδυναμίας, σύμφωνα με την οποία οι καταστάσεις επιταχυνόμενης κίνησης και ηρεμίας σε ένα βαρυτικό, μαγνητικό πεδίο είναι ταυτόσημες. Σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας: Η αίσθηση του χρόνου εκλαμβάνετε διαφορετικά σε χαμηλότερα μαγνητικά δυναμικά. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βαρυτική διαστολή του χρόνου. Οι τροχιές μεταβάλλονται με τρόπο μη αναμενόμενο από τη θεωρία του Νεύτωνα για τη βαρύτητα. Ακόμα και οι ακτίνες του φωτός (όπου τα φωτόνια δεν έχουν μάζα) αλλάζουν πορεία παρουσία ενός βαρυτικού, μαγνητικού πεδίου. Με αυτές τις αρχές ερμηνεύει τη διαστολή του Σύμπαντος, όπου τα μακρινά μέρη του απομακρύνονται από εμάς σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός αλλά αυτό δεν αντιτίθεται στην ειδική σχετικότητα, καθώς είναι το ίδιο το Σύμπαν το οποίο διαστέλλεται.
Ειδική θεωρία της σχετικότητας συμπληρώνει τους νόμους κίνησης του Νεύτωνα, ώστε να ισχύουν και σε ταχύτητες συγκρίσιμες με την ταχύτητα του φωτός. Εξετάζει φαινόμενα που βρίσκονται έξω από το πλαίσιο της άμεσης αντίληψής μας για τον κόσμο που μας περιβάλλει. Η εικόνα μας για τον κόσμο διαμορφώθηκε από την φυσιολογία των αισθήσεών μας μέσα από κάποια εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης. Όταν επιχειρούμε να θέσουμε υποθετικά ερωτήματα χρησιμοποιώντας την εικόνα που έχουμε για την καθημερινότητά μας σε φαινόμενα που δεν άπτονται αυτής, ενδέχεται να εμφανιστούν παραδοξότητες, όπως το παράδοξο των διδύμων. Τέτοιες παραδοξότητες έχουν επιβεβαιωθεί πειραματικά με σειρά πειραμάτων φαινόμενα όπως η διαστολή του χρόνου, η συστολή του μήκους, η ισοδυναμία μάζας-ενέργειας, και επιβεβαιώνονται καθημερινά στους σύγχρονους επιταχυντές σωματιδίων.
Ο Αϊνστάιν τελικά κατάφερε να εκφράσει τη λειτουργία του σύμπαντος με τις δυο θεωρίες, που καταλήγουν σε μια ενοποιημένη μορφή κατανόησης. Η θέση παρατήρησης είναι η σταθερά που μας δίνει την ανάλογη οπτική. Ο Αϊνστάιν με τη λαμπρή του νόηση, ως άνθρωπος του κόσμου, κατάφερε να αναπτύξει την οπτική του σε μια ευρεία κλίμακα εκτός του χώρου και του χρόνου. Όλα είναι σχετικά και άσχετα σε σχέση πάντα με το που βρίσκεται ο παρατηρητής. Ο κόσμος κινείται μέσα στην ακινησία του σύμπαντος.
